Các Hiệp định Thương mại Tự Do Của Việt Nam - Những Điều Các Nhà Đầu Tư Cần Biết

Các Hiệp định Thương mại Tự Do Của Việt Nam - Những Điều Các Nhà Đầu Tư Cần Biết

Việt Nam là một nền kinh tế mở với sự hội nhập quốc tế sâu rộng. Quốc gia đã ký kết và thực hiện một số hiệp định thương mại tự do (FTA) với tư cách là một thị trường độc lập cũng như là quốc gia thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), bao gồm Brunei Darussalam, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan, Campuchia, Lào, Myanmar và Việt Nam.

Tổng cộng có 14 FTA đang có hiệu lực, một FTA đã ký và đang chờ phê duyệt và hai FTA hiện đang được đàm phán.

Các Hiệp định Thương mại Tự do có Hiệu lực

Các Hiệp định Thương mại Tự do đang Đàm phán

Việt Nam hiện đang đàm phán hiệp định thương mại tự do với Israel và Hiệp hội Thương mại Tự do Châu Âu (Iceland, Liechtenstein, Na Uy và Thụy Sĩ). Các buổi đàm phán về hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Hiệp hội Thương mại Tự do Châu Âu đã diễn ra từ tháng 5 năm 2012. Hai Bên đã ký Hiệp định thỏa thuận quy chế tối huệ quốc về thuế hải quan, thuế và các loại thuế khác liên quan đến xuất nhập khẩu và tái xuất hàng hóa có xuất xứ cũng như các thủ tục liên quan khác.

Những điểm nổi bật và cơ hội

Với các hiệp định thương mại gần đây như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại Tự do EU - Việt Nam (EVFTA), Hiệp định Thương mại Tự do Anh - Việt (UKVFTA) có hiệu lực và Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) sắp tới, Việt Nam đang tiếp cận các đối tác thương mại quốc tế ngoài ASEAN. Các hiệp định thương mại này sẽ cho phép Việt Nam tận dụng lợi thế của việc cắt giảm thuế quan, cả cho cộng đồng kinh tế ASEAN và với EU và Hoa Kỳ để thu hút các công ty xuất khẩu sản xuất tại Việt Nam và xuất khẩu sang các đối tác ngoài ASEAN.

Hiệp định Thương mại Tự do EU - Việt Nam (EVFTA)

EVFTA có hiệu lực kể từ ngày 1 tháng 8 năm 2020. EU được biết đến là đối tác thương mại lớn thứ tư của Việt Nam và từ năm 2015, Việt Nam đã trở thành đối tác thương mại lớn thứ hai của EU trong số các quốc gia ASEAN.

Hiệp định thương mại hứa hẹn sẽ là động lực tăng trưởng cho nhiều ngành công nghiệp của Việt Nam cũng như mang lại lợi thế lớn hơn trước các nhà đầu tư và xuất khẩu châu Âu khi các hàng rào thuế quan và phi thuế quan được gỡ bỏ. 65% thuế áp đặt lên hàng hóa xuất khẩu của EU sang Việt Nam sẽ được xóa bỏ và phần còn lại sẽ được xóa bỏ dần trong vòng 10 năm. Trong khi đó, xóa bỏ 71% thuế quan đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang EU và số còn lại sẽ được xóa bỏ trong vòng 7 năm.

Các doanh nghiệp trong lĩnh vực điện tử, dệt may, dược phẩm, thực phẩm và đồ uống cũng như ngành công nghiệp ô tô dự kiến sẽ được tiếp cận thị trường nhiều hơn do các hàng rào thuế quan và phi thuế quan được gỡ bỏ theo thỏa thuận thương mại.

Hiệp định Thương mại Tự do Vương quốc Anh - Việt Nam (UKVFTA)

UKVFTA có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2021. Hiệp định này dựa trên các điều khoản của EVFTA và là một trong một số “thỏa thuận liên tục” dựa trên các hiệp định thương mại hiện có của EU với các nước thứ ba mà trong đó có Vương quốc Anh là thành viên trước khi quốc gia này rời EU vào ngày 31 tháng 1 năm 2020.

Việc Anh rời EU tạo cơ hội cho các nhà đầu tư Anh vươn ra tìm kiếm các thị trường khác ngoài thị trường lục địa truyền thống của họ. Anh hiện nằm trong top 15 nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam, với 480 dự án FDI trị giá gần 4 tỷ USD lũy kế đến cuối năm 2020. Trong số các quốc gia châu Âu, Anh hiện là nhà đầu tư FDI lớn thứ hai và đối tác thương mại lớn thứ ba của Việt Nam (sau Đức và Hà Lan).

UKVFTA sẽ tạo nền tảng vững chắc cho mối quan hệ hợp tác lâu dài và thúc đẩy tăng trưởng dòng vốn FDI từ Anh vào Việt Nam, đặc biệt trong các ngành chính như giáo dục, năng lượng, cơ sở hạ tầng và chăm sóc sức khỏe.

Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP)

CPTPP là hiệp định thương mại tự do thế hệ mới với 11 thành viên, bao gồm Australia, Brunei Darussalam, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore và Việt Nam. Hiệp định có hiệu lực vào ngày 30 tháng 12 năm 2018 đối với 6 quốc gia đầu tiên hoàn thành quá trình phê chuẩn, bao gồm Mexico, Nhật Bản, Singapore, New Zealand, Canada và Australia. Tám tháng sau đó, Việt Nam phê chuẩn thỏa thuận thương mại và có hiệu lực vào ngày 14 tháng 1 năm 2019.

Các nước CPTPP, bao gồm một số thị trường lớn như Canada, Nhật Bản, Australia, chiếm 13,5% GDP toàn cầu với tổng kim ngạch thương mại hơn 10.000 tỷ USD. Các doanh nghiệp Việt Nam sẽ được hưởng ưu đãi cắt giảm thuế quan cao khi xuất khẩu hàng hóa sang các nước thành viên của CPTPP. Cụ thể, giảm thuế nhập khẩu về 0% đối với hàng hóa Việt Nam tại các thị trường lớn như Nhật Bản, Canada sẽ giúp thúc đẩy kim ngạch xuất khẩu.

Hơn nữa, rất nhiều cơ hội mới sẽ được mở ra khi một chuỗi cung ứng mới hình thành. Các ngành như điện tử, công nghệ cao, nông nghiệp xanh sẽ bước sang một giai đoạn phát triển mới với giá trị gia tăng cao hơn.

Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP)

Việt Nam, với tư cách là một thành viên của ASEAN, cũng đang đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), bao gồm các quốc gia thành viên của ASEAN, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Australia và New Zealand. Đây là hiệp định thương mại tự do chất lượng cao nhằm hình thành quan hệ đối tác toàn diện giữa ASEAN và sáu đối tác khu vực, còn được gọi là ASEAN + 6.

Với các cuộc đàm phán diễn ra từ năm 2013, mục đích của RCEP là thiết lập hợp tác kinh tế sâu rộng hơn giữa ASEAN và các đối tác, tập trung vào kinh doanh hàng hóa, dịch vụ và đầu tư. Dự kiến sẽ xóa bỏ khoảng 90% thuế nhập khẩu giữa các nước ký kết trong vòng 20 năm kể từ khi hiệp định có hiệu lực. RCEP cũng sẽ thiết lập các quy tắc chung cho thương mại điện tử, thương mại và sở hữu trí tuệ. Một khu vực kinh tế với tổng dân số 3,4 tỷ người, chiếm gần 30% thương mại toàn cầu, sẽ được thành lập theo RCEP.

Các nước thành viên RCEP đặt mục tiêu hiệp định này sẽ chính thức có hiệu lực vào ngày 1 tháng 1 năm 2022.

Kết luận

Các hiệp định thương mại tự do sẽ tạo điều kiện cho nền kinh tế Việt Nam tiếp tục chuyển đổi từ xuất khẩu các sản phẩm sản xuất công nghệ thấp và hàng hóa sơ chế sang các mặt hàng công nghệ cao phức tạp hơn như điện tử, máy móc, phương tiện và thiết bị y tế. Tuy nhiên, các nhà sản xuất chỉ được hưởng những ưu đãi đó nếu có thể đáp ứng các tiêu chuẩn và yêu cầu do các Bên liên quan đặt ra.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam dự báo rằng CPTPP có thể làm tăng GDP của Việt Nam thêm 1,3 điểm phần trăm vào năm 2035, trong khi EVFTA có thể thúc đẩy GDP tăng 15%. Các thỏa thuận thương mại này cùng với các FTA đã và sắp ký kết sẽ giúp nền kinh tế Việt Nam phục hồi sau đại dịch COVID-19 và đảm bảo duy trì khả năng cạnh tranh trong ngắn hạn đến trung hạn.

[Để biết thêm thông tin về cách đầu tư vào Việt Nam, hãy liên hệ với chúng tôi tại info@oneip.vn]